نشریه فوربس: زنان ایرانی در حال سبقت از مردان در عرصه آی‌تی و علوم مهندسی

مجله مشهور فوربس در گزارشی به بررسی نقش زنان ایرانی در عرصه فناوری و استارت آپ‌ها پرداخته است. بر اساس این گزارش 70 درصد دانشجویان علوم مهندسی در ایران را زنان را تشکیل می‌دهند و روز به روز در حال در دست گرفتن نقش‎‌ها و مسئولیت‌های بزرگ‌تر هستند.


در سطح جهانی و به ویژه در کشور‌های غربی، این باور وجود دارد که زنان در ایران دیده می‌شوند اما شنیده نمی‌شوند، یا اینکه آن‌ها حق رانندگی ندارند و شهروند درجه دو محسوب می‌شوند و از حوزه‌های کارآفرینی و قدرت دور هستند اما باید گفت که همه این باور‌ها اشتباه است. سال‌ها است که زنان در ایران کسب و کار‌ها و شرکت‌های خصوصی خود را بر پا کرده‌اند و در صنایعی نظیر نفت و گاز، عمران، معدن و به تازگی فناوری، از مرد‌ها سبقت گرفته‌اند. امروزه شمار زیادی از زنان در مقاطع بالای دانشگاهی مهندسی و علوم مختلف فارغ التحصیل می‌شوند و روز به روز بیشتر در استارت آپ‌ها نقش ایفا می‌کنند.


غنچه طاووسی دختری بیست ساله است که اخیراً استارت آپ خود را به نام Lendem آغاز کرده است. لندم وارد گروه استارت آپ «500 استارت آپ» McClure می‌شود. با اساس پلتفرم لندم، دوستان، همکاران و همسایگان هر یک می‌توانند با یک دیگر در ارتباط باشند،‌‌ همان کاری که به طور معمول توسط کابل‌های تلفن صورت می‌گیرد. این وب سایت امکان تعامل را برای دوستان و آشنایان افراد به طرز بسیار ساده‌ای فراهم می‌کند. زمانی استارت آپ غنچه جلب توجه می‌کند که McClure بشدت به این ایده ابزار علاقه کرده است اما تا پیش از رفع تحریم‌های بین المللی علیه ایران، امکان سرمایه گذاری در آن وجود ندارد.
در رشد و خودنمایی هر اقتصاد موفقی، زنان، هرچند که تعداد آن‌ها کم باشد بازهم نقش اساسی را ایفا می‌کنند. چندی پیش دو خواهر با نام‌های ریحانه و بهاره وحیدیان اولین استارت آپ ویژه بانوان را در تهران برگزار کردند تا زنان را برای انتشار و اشتراک گذاری ایده‌های خود تشویق کنند. زنان ایرانی می‌توانند در بخش فناوری بسیار موثر و مفید عمل کنند. یکی از این زنان موفق که آن را از سال‌های دور می‌شناسیم خانم بهناز آریا است.
بیش از 15 سال پیش و قبل از اینکه کسی در ایران واژه استارت آپ را شنیده باشد، خانم آریا همراه با چندی از همراهان خود اولین مدرسه آموزش آی تی را با نام موسسه فناوری کهکشان تاسیس کرد. اما مشکلات و چالش‌های او در اولین روزهای تاسیس این مدرسه تنها به زنان محدود نبود. وی در این باره می‌گوید:

«این اولین سرآغاز آموزش آی تی در ایران بود و در آن زمان کلاس‌های ما تنها در سطح عالی و دانشگاهی برگزار می‌شد. ما باید نشان می‌دادیم که یک موسسه بزرگ هستیم اما تنها 4 یا 5 نفر در آنجا مشغول به کار بودیم به همین دلیل من محبور بودم که به عنوان مدیر فناوری و یکی از اعضای فنی موسسه با چند تن صدای مختلف به تلفن‌ها پاسخ دهم تا به این ترتیب نشان دهیم که گروه بزرگی از متخصصان در این موسسه مشغول به کار هستند.»

خانم آریا پس از مدت کوتاهی توانست محیط کار و کارمندان خود را گسترش دهد تا جایی که بانوان حاضر در این موسسه 40 درصد از کارکنان و 37 درصد از دانشجویان را تشکیل می‌دادند و این آمار و ارقام در آن زمان بسیار عالی بود. از موسسه تاسیس شده توسط خانم آریا همیشه به عنوان یک نمونه عالی از نقش موفق زنان در ایران نام برده می‌شود.
اما نقش زنان در ایران در سال‌های مختلف با توجه به رخ دادن اتفاقات مختلف، دستخوش تغییرات فراوانی شده است. پس از انقلاب سال 1979، شرایط اقتصادی جامعه ایجاب کرد که زنان هم پا به پای مردان کار کنند. درست در همین زمان هم دولت تلاش زیادی برای گسترش سیستم آموزش رایگان کشور انجام داد و دانشگاه‌های فراوانی در شهر‌ها و مناطق روستایی ساخته شد تا دسترسی به یک آموزش آکادمیک برای زنان ساده‌تر شود.
یکی از نویسندگان ایرانی با نام دکتر نینا انصاری در کتابی به بررسی نقش زنان در جوامع دیروز و امروز ایران پرداخته است. وی دلیل اصلی برابری نقش زنان و مردان در جامعه امروزی ایران را ورود زنان به محیط جنگ ایران و عراق در سال 1980 می‌داند. وی می‌گوید در حال حاضر در ایران نگهداری از کودکان توسط مردان هنگامی که زنان در موقعیت‌های مدیریتی یا در نقش یک دکتر، وکیل و... قرار دارند یک امر عادی محسوب می‌شود. خانم انصاری در کتاب فارسی زبان خود تصاویر زیادی از حضور همزمان مردان و
عادی محسوب می‌شود. خانم انصاری در کتاب فارسی زبان خود تصاویر زیادی از حضور همزمان مردان و زنان در محیط‌های مختلف جامعه منتشر کرده است.
مجله فوربس در ادامه گزارش خود به نقش مقامات رسمی کشور در ایجاد حقوق مساوی و مشترک میان زنان و مردان پرداخته است. این مجله با اشاره به انتخابات سال 2013 در ایران، عنوان می‌کند که رییس جمهور روحانی در این سال به عنوان یکی از قول‌های انتخاباتی خود به زنان قول داد که برای بهبود وضعیت و افزایش نقش آنان در جامعه تلاش می‌کند.
در ادامه گزارش این مجله می‌خوانیم: تعداد زنان شاغل در حوزه فناوری ایران رو به رشد است و با توجه به گفته‌های خانم طاووسی، این رشد تنها با مشارکت مردان قابل ادامه یافتن است. خانم طاووسی در این باره می‌گوید:

«من فکر می‌کنم زنان باید بیشتر از گذشته در جامعه مشارکت کنند. چندی پیش هیچ زن موسس و بیانگذاری در ایران وجود نداشت اما هم اکنون 15 نفر از آنان در جامعه نمود پیدا کرده‌اند. رشد از 0 به 10 درصد در این مدت کوتاه بسیار خوب به نظر می‌رسد.»